Opieka nad starszą osobą. Na co zwrócić uwagę?

Opieka nad starszą osobąAsystent, opiekun osoby starszej, czy pielęgniarka?

Starość jest naturalnym etapem życia. Wiążą się z nią radości, np. więcej czasu wolnego czy szansa na budowanie unikalnych kontaktów z wnukami. Są też cienie tego okresu: choroby, które utrudniają normalne życie, niedołężność czy w skrajnych wypadkach brak samodzielności. Osoby starsze potrzebują w niektórych obszarach życia wsparcia otoczenia, w innych sami mogą go udzielić.

Opieka nad starszą osobą musi być zawsze dostosowana do jej potrzeb i indywidualnie określona. Część osób wymaga tylko niewielkiego wsparcia przy większych zakupach i porządkach, inni codziennej kontroli w przyjmowaniu leków i czynnościach higienicznych, niektórzy dodatkowej opieki pielęgniarskiej i asysty przy wyjściu z domu, a czasami pełnej opieki 24 godziny na dobę.

Opieka nad bliską osobą starszą, szczególnie jeśli jest to osoba niesamodzielna, bywa bardzo trudna. Czasami niezbędna jest fachowa pomoc z zewnątrz. W tym miejscu rodzina czy osoba starsza chcąca skorzystać z usług profesjonalnej opiekunki/opiekuna zadaje sobie trudne pytanie: jak wybrać i na co zwrócić uwagę? Podpowiadamy: koniecznie sprawdź kompetencje, dobierz osobowością i temperamentem do podopiecznego i poproś o referencje.

Kompetencje zawodowe opiekuna osoby starszej

Opiekun osoby starszej to osoba, która towarzyszy i pomaga osobie starszej w czynnościach, w których potrzebuje ona wsparcia. Kompetencje opiekuna należy dobrać do stanu podopiecznego i związanego z tym zakresu obowiązków: inna jest w przypadku chodzących podopiecznych, inna w przypadku osób niesamodzielnych i leżących. Należy zwrócić uwagę na doświadczenie opiekuna – ukończone kursy i szkolenia. Być może konieczne okaże się wykształcenie medyczne w zakresie pielęgnacji czy uprawnienia do podawania leków. Obowiązkowa jest udokumentowana umiejętność udzielenia pierwszej pomocy.

Bardzo przydatna jest także wiedza na temat chorób i schorzeń, które dotykają osób w podeszłym wieku. Warto, żeby opiekun osoby starszej posiadał wiedzę z zakresu żywienia i przebiegu podstawowych czynności higienicznych. Atutem opiekuna osoby starszej będzie też umiejętność komunikowania się z osobami starszymi, które często nie mówią w sposób czytelny o swoich potrzeb.

Osobowość opiekuna osoby starszej

Warto zwrócić uwagę na predyspozycje opiekuna do wykonywanego zawodu, bo to gwarantuje właściwe zajęcie się naszym bliskim. Dobry opiekun/opiekunka to osoba opanowana i cierpliwa. Osoby starsze, szczególnie te niesamodzielne bywają zdenerwowane, zagubione, a czasami agresywne. Należy pamiętać, że to nie jest świadomy wybór seniorów, a często wynik chorób.

  1. Empatia, wrażliwość na potrzeby innej osoby, cierpliwość to warunek konieczny w pracy opiekuna osoby starszej.
  2. Powinniśmy sprawdzić, czy osoba, która będzie się opiekować seniorem potrafi reagować w sytuacjach kryzysowych udzielić pierwszej pomocy, nie straci głowy i będzie wstanie wezwać właściwą pomoc.
  3. Nie bez znaczenia dla niektórych starszych jest płeć opiekuna. Część seniorów woli, by ich opiekun był tej samej płci co oni, co zmniejsza poczucie wstydu.
  4. Warto dobrać opiekuna osoby starszej do temperamentu podopiecznego.
  5. I element najważniejszy: szacunek w stosunku do podopiecznego. To gwarancja właściwej opieki i poszanowania godności starszej osoby.

Referencje opiekuna osoby starszej

Bardzo dobrą metodą wyboru opiekuna osoby starszej są referencje. Warto kandydata poprosić o ich przedstawienie, a następnie je sprawdzić. Inni podopieczni czy ich rodziny chętnie podzielą się informacjami o zachowaniu i jakości sprawowanej opieki. W przypadku firm, które świadczą usługi warto sprawdzić ich partnerów oraz czy posiadają wykwalifikowany personel (np. www.vintagecare.pl/#partners).

Asystent, opiekun osoby starszej czy pielęgniarka? Jak wybrać właściwą formę?

Podejmując decyzję o współpracy z profesjonalnym podmiotem świadczącym usługi pielęgnacyjne warto zapoznać się formami opieki, jakie te podmioty oferują i wybrać tą najbardziej odpowiednią i dostosowaną do potrzeb podopiecznego.

Po pierwsze osobiste relacje

Warto bez względu na formę sprawowanej opieki przyjrzeć się charakterowi opiekuna. Zgodność charakterów opiekuna osoby starszej i podopiecznego to gwarancja sukcesu. Temperament, podobne zainteresowania czy płeć mogą mieć znaczenia dla wzajemnej akceptacji i zrozumienia. Pamiętajmy, że osoby te będą spędzać ze sobą dużo czasu i konieczne jest, by potrafiły się ze sobą komunikować.

Dla osobistych relacji ważne jest też, by asystent czy opiekun osoby starszej nie zmieniali się zbyt często. Najlepszą sytuacją jest, kiedy do każdego podopiecznego przypisany jest tylko jeden opiekun. W praktyce nie zawsze jest to możliwe. Opieka domowa jest pracą wyczerpującą fizycznie i psychicznie i w przypadku częstych wizyt potrzebne są co najmniej dwie osoby.  W przypadku osób w ciężkim stanie i w opiece całodobowej spotykamy zespoły trzy lub czteroosobowe dedykowane jednemu pacjentowi.

Opieka nad osobą starszą

Pełny pakiet usług opiekuńczych oferowanych przez podmioty opiekuńcze obejmuje trzy poziomy. Podstawowy to asystent domowy. Drugi poziom w opiece domowej to opiekun medyczny. Trzeci najbardziej zaawansowany poziom opieki to opieka pielęgniarska.

Asystent osoby starszej

To forma opieki przeznaczona dla osób samodzielnych i zdrowych, które jednak potrzebują wsparcia przy codziennych czynnościach takich jak: sprzątanie, gotowanie, ubieranie, robienie zakupów czy wyjście z domu.

Asystent domowy nie musi mieć skończonych specjalistycznych szkoleń.  Najczęściej jednak poszukiwane są osoby z doświadczeniem w opiece domowej, opiece społecznej czy pomocniczym personelu medycznym. Wielu seniorów ceni sobie umiejętność gotowania. Atutem asystenta osoby starszej jest posiadanie prawa jazdy i własnego samochodu. Ułatwia to większe zakupy czy wyjście do miasta: do kina, urzędu czy kościoła.  Konieczne są umiejętności komunikacyjne oraz empatia.

Zakres prac wykonywanych przez asystenta zależy przede wszystkim od czasu, na jaki jest zatrudniany. Podczas godzinnej opieki w ciągu dnia nie da się posprzątać, zrobić zakupów, ugotować i wyjść z domu z podopiecznym. Wiele podmiotów opiekuńczych określa minimalny dzienny czas usługi na co najmniej dwie godziny. Rodziny często zauważają, że w opiece nad osobą starszą nie można zaplanować dnia co do minuty. Odpowiedzialny asystent, który w zaplanowanym czasie nie wykonał wszystkich zadań, np. nie zdążył dogotować obiadu, nie zostawi pacjenta i nie trzaśnie drzwiami, tylko zostanie dłużej.

Opiekun medyczny

Formalnie jest to zawód, który zdobywa się po ukończeniu rocznego studium, zdaniu egzaminu państwowego i otrzymaniu certyfikatu. W praktyce osób posiadających taki dokument jest jeszcze niewiele. Wiele profesjonalnych podmiotów honoruje świadectwa ukończenia dwumiesięcznych kursów opiekuńczych organizowanych różne instytucje.

Kompetencje opiekunów są na bardzo różne. Dobry opiekun medyczny powinien zrobić wszystko to, co asystent domowy, a także wspomóc podopiecznego w czynnościach higienicznych, poprowadzić profilaktykę przeciwodleżynową, podać lekarstwa, wykonać proste ćwiczenia czy zrobić prosty zastrzyk (np. przeciwzakrzepowy). Niezwykle ważna jest zdolność oceny stanu zdrowia podopiecznego i w razie kryzysu wezwanie pomocy lekarskiej.

Pielęgniarz

Pielęgniarki i pielęgniarze to osoby ze specjalistycznym wykształceniem medycznym. Z ich wsparcia korzysta się zazwyczaj w przypadku osób, których stan zdrowia znacznie się pogorszył i wymaga stałego, profesjonalnego monitorowania. Opieka pielęgniarska zazwyczaj nie jest samodzielna i zazwyczaj trzeba ją zestawiać z zatrudnieniem asystenta domowego lub opiekuna medycznego.

Zakres świadczonych przez podmioty opiekuńcze usług jest zróżnicowany. Warto zapoznać się ofertą kilku i wybrać ten, który jest najlepiej dostosowany do indywidualnych potrzeb. Optymalny wybór musi uwzględniać stan pacjenta oraz prognozy co do jego zdrowia w przyszłości. Sprawdź na http://vintagecare.pl/