Przewlekła obturacyjna choroba płuc – POChP – to jeden z największych problemów współczesnego zdrowia publicznego. Występuje u około 10% populacji i jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie. Co trzeba wiedzieć o przyczynach, objawach, diagnostyce i leczeniu POChP?
Z tekstu dowiesz się:
- co to jest POChP,
- jakie są jej przyczyny,
- jak objawia się POChP,
- w jaki sposób się ją diagnozuje,
- jak przebiega leczenie POChP,
- jak wyglądają rokowania w tej chorobie.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc – POChP – jest w naszym kraju trzecim pod względem występowania schorzeniem przewlekłym, po chorobach sercowo-naczyniowych oraz schorzeniach układu ruchu. Częstość jej występowania rośnie wraz z wiekiem – u osób po 40. roku życia diagnozuje się ją u 20% populacji, a po 70 roku życia – nawet u 50%.
POChP – co to jest?
Przewlekła obturacyjna choroba płuc to schorzenie, w przebiegu którego dochodzi do postępującego ograniczenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Najczęściej jest to efekt odpowiedzi zapalnej płuc na ekspozycję na działanie szkodliwych pyłów lub gazów. W przebiegu POChP często występują także zmiany obejmujące inne tkanki i narządy, dlatego mówi się o niej jako o chorobie ogólnoustrojowej. Wymaga ona specjalistycznego leczenia – w pierwszej kolejności chory najczęściej trafia do pulmonologa.
POChP – przyczyny
Główną przyczyną rozwoju POChP jest palenie papierosów – odpowiada ono nawet za 90% przypadków choroby. Do czynników zwiększających ryzyko zachorowania zalicza się także:
- płeć – mężczyźni chorują częściej niż kobiety,
- nieprawidłowa budowa płuc,
- ciężkie infekcje układu oddechowego przebyte w dzieciństwie,
- ekspozycja na pyły i substancje chemiczne (np. w pracy zawodowej),
- zanieczyszczenie powietrza.
POChP – objawy
Przewlekła obturacyjna choroba płuc może początkowo przebiegać bez objawów, a zostaje rozpoznana przypadkowo podczas spirometrii. W późniejszych fazach POChP u chorych występuje:
- przewlekły kaszel (często nasilający się rano),
- odkrztuszanie plwociny,
- postępujące duszności,
- spadek wydolności organizmu,
- świszczący oddech,
- uczucie ściskania w klatce piersiowej.
U pacjentów z POChP często występują również schorzenia współistniejące – głównie układu krążenia (m.in. choroba niedokrwienna serca i niewydolność serca), cukrzyca oraz zaburzenia oddychania podczas snu.
POChP – diagnostyka
Jak już wspomniano, głównym badaniem wykorzystywanym w diagnostyce POChP jest spirometria. Przeciwwskazania do przeprowadzania tego badania są co prawda dość liczne (jest wśród nich m.in. wysokie nadciśnienie, krwioplucie, niedawno przebyty zawał, niestabilna dławica piersiowa, tętniaki aorty, odwarstwienie siatkówki, przebyte niedawno operacje okulistyczne), ale jest ono najbardziej wartościowe pod względem diagnostycznym, pozwalając na obiektywną ocenę czynności płuc (objętość wdychanego i wydychanego powietrza).
POChP – leczenie
Leczenie POChP ma charakter objawowy – nie ma niestety leków, które cofają jej występowanie, ale poprzez stosowanie odpowiednich farmaceutyków można łagodzić kaszel, duszności czy odkrztuszanie plwociny. Jeśli POChP ma łagodny przebieg stosuje się cholinolityki lub krótko działające β-mimetyki, w ciężkich postaciach choroby konieczne może być włączenie wziewnych glikokortykoidów. Bardzo duże znaczenie w leczeniu POChP ma rehabilitacja oddechowa (pozwala ona wzmocnić mięśnie biorące udział w procesie oddychania) oraz terapia schorzeń współistniejących.
POChP – rokowania
Rokowania w POChP zależą od wielu czynników – wieku pacjenta, jego ogólnego stanu zdrowia, stopnia zaawansowania choroby, schorzeń współistniejących czy powikłań ze strony innych narządów. Odpowiednie leczenie farmakologiczne, rehabilitacja oddechowa, czasem również terapia psychologiczna oraz zdrowy tryb życia (w tym regularna aktywność fizyczna na wczesnym etapie POChP) dają pacjentowi szanse na długie, w miarę normalne życie. Niestety, każde zaostrzenie choroby przyczynia się do zwiększenia ryzyka zgonu.