Ostre choroby dróg oddechowych – charakterystyka i leczenie

Ostre choroby dróg oddechowych wynikają zazwyczaj z infekcji wirusowej, a w niektórych przypadkach bakteryjnej. Zakażenia te najczęściej mają dość łagodny przebieg, chociaż w niektórych przypadkach może być on cięższy. Jakie są objawy zakażeń dróg oddechowych i jak je leczyć?

Ostre choroby dróg oddechowych 

Do ostrych chorób górnych dróg oddechowych należą:

• zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych,
• zapalenie gardła i migdałków,
• zapalenie ucha środkowego,
• zapalenie nagłośni,
• zapalenie krtani.

Z kolei zakażenia dolnych dróg oddechowych to:

• ostre zapalenie oskrzeli,
• ostre zapalenie oskrzelików,
• zapalenie płuc.

Zakażenia górnych dróg oddechowych

Główną przyczyną tych infekcji są wirusy, które przenoszą się na kolejnych żywicieli drogą kropelkową. Choroby te zazwyczaj ustępują samoistnie, a leczenie skupia się na łagodzeniu objawów. Większość ostrych infekcji górnych dróg oddechowych jest potocznie nazywana przeziębieniem.

Najczęstsze objawy ostrych zakażeń górnych dróg oddechowych to:

• katar,
• zatkane zatoki,
• kaszel,
• gorączka,
• ból gardła,
• ból mięśni i głowy.

Zakażenia dolnych dróg oddechowych

W tym przypadku wirusy odpowiadają za większość ostrych zapaleń oskrzeli. Z kolei przyczyną zapalenia płuc zazwyczaj są bakterie, chociaż mogą też wystąpić infekcje mieszane wirusowo-bakteryjne.

Zazwyczaj przebieg zakażeń dolnych dróg oddechowych jest cięższy niż górnych, a objawy są bardziej nasilone. Najgorszy z nich jest kaszel, który początkowo jest suchy, ale po kilku dniach przechodzi w mokry.

Z powodu infekcji w oskrzelach dochodzi do nadmiernej produkcji wydzieliny, przez co fizjologiczne mechanizmy ich oczyszczania zawodzą. Gęsty śluz blokuje rzęski na nabłonku dróg oddechowych, które w normalnych warunkach transportują wydzielinę w kierunku jamy ustnej. Przez to zalega ona w oskrzelach, co utrudnia oddychanie i zwiększa ryzyko nadkażenia bakteryjnego.

Pozostałe objawy zakażenia dolnych dróg oddechowych to:

• dyskomfort w klatce piersiowej,
• duszność,
• świszczący oddech,
• złe samopoczucie^[1].

Leczenie ostrych chorób dróg oddechowych

W warunkach domowych leczenie infekcji zarówno górnych, jak i dolnych dróg oddechowych skupia się na łagodzeniu ich objawów.

Katar

Preparaty na katar obejmują środki doustne i spraye do nosa. Tabletki mogą zawierać:

• zioła i olejki eteryczne upłynniające wydzielinę,
• pseudoefedrynę, która zmniejsza obrzęk śluzówki.

Z kolei spraye do nosa zawierają wodę morską, która nawilża i upłynnia wydzielinę, lub leki obkurczające naczynia krwionośne w błonie śluzowej nosa, np. ksylometazolinę.

Kaszel

Na kaszel suchy stosuje się preparaty hamujące odruch kaszlu, np. z lewodropropizyną. Z kolei syropy i tabletki na męczący kaszel mokry zawierają środki upłynniające śluz zalegający w oskrzelach, np. ambroksol. Zwiększa on wydzielanie rzadkiego płynu przez gruczoły w śluzówce dróg oddechowych i w ten sposób rozrzedza obecny w nich śluz. Ambroksol wspomaga też ruchy rzęsek wymiatających wydzielinę z oskrzeli, przez co ułatwia jej odkrztuszanie^[2].

Ból gardła

Na ból gardła stosuje się zazwyczaj tabletki i spraye, które mogą zawierać substancje:

• znieczulające, np. benzokainę,
• odkażające, np. chlorheksydynę,
• przeciwzapalne, np. flurbiprofen.

Ostre choroby dróg oddechowych w wielu przypadkach można wyleczyć w domu. Jeśli jednak w ciągu tygodnia objawy nie ustępują lub się zaostrzają, warto skonsultować się z lekarzem.

^[1] Fal, A., Babicki, M., Brożek-Mądry, E., Dobrzyński, P., Jaźwińska-Tarnawska, E.,  & Karniej, P. et al. (2021). Diagnostyka i leczenie wybranych infekcji oraz stanów zapalnych dróg oddechowych. Wytyczne dla lekarzy POZ. Lekarz POZ, 7(5): 325-353.

^[2] Krenke, K., Doniec, Z., Mastalerz-Migas, A., Mazurek, H., Bieńkowski, P., Jackowska, T., & Kulus, M. (2022). Zalecenia postępowania diagnostyczno – terapeutycznego w kaszlu u dzieci – aktualizacja. Lekarz POZ, 8(3): 173-192.

 

 

Zobacz: Zdrowie i Choroby

Artykuł może zawierać linki do stron i treści od Partnerów, Sponsorów dzięki którym portal jest bezpłatny.