Opłatek to cienki płatek chlebowy – jest on wypiekany z białej mąki oraz wody. Chrześcijanie dzielą się nim, kiedy obchodzą święta Bożego Narodzenia i gromadzą się przy wigilijnym stole. Mianem opłatka określana jest również Hostia. Nauka Kościoła Katolickiego wskazuje, że przyjmując ją, wierni spożywają jednocześnie Ciało oraz Krew Zbawiciela. W tym artykule przyglądamy się bliżej jaka jest rola opłatka w religii katolickiej.
Dzielenie się opłatkiem w Wigilię
Wigilijny opłatek stanowi symbol pojednania oraz przebaczenia. Co więcej, jest on znakiem miłości i przyjaźni. Wierni, dzieląc się nim podczas Wigilii, pokazują swe pragnienie bycia razem z innymi. Materia opłatka podkreśla przy tym doczesny charakter życzeń.
Rola opłatka w religii katolickiej ma wymiar symboliczny i ważny dla wiernych w Chrystusie.
Tradycja ta pochodzi z pierwszych wieków chrześcijaństwa. Na początku nie miała ona jednak związku z Bożym Narodzeniem, a symbolizowała duchową komunię członków pewnej wspólnoty – dopiero z czasem zaczęto przynosić chleb na wigilijną mszę, by go błogosławić i dzielić się nim. Co interesujące, przekazywano go również osobom, które nie mogły pojawić się w Kościele: chorym, znajomym oraz rodzinie.
Hostia – niezbędny element każdej Mszy Świętej
Jako opłatek określa się również Hostię – ten niekwaszony, przaśny chleb występujący w postaci okrągłego opłatka wykorzystywany jest podczas Mszy Świętej. Nierzadko posiada on zdobienia o religijnym motywie, takie jak m.in. monogram Chrystusa czy krzyż. Wyróżnia się przy tym małe hostie, które zwane są komunikantami i rozdawane są wiernym w trakcie Komunii Świętej, a także duże hostie przyjmowane podczas Eucharystii.
Jak powstaje hostia?
Kodeks Prawa Kanonicznego szczegółowo określa wymogi, jakie powinny być spełnione podczas produkcji hostii – wymienia on pewne warunki. Jak wskazuje dokument, chleb wykorzystywany w trakcie Mszy Świętej powinien być: „niekwaszony, czysto pszenny i świeżo upieczony, tak aby nie było żadnego niebezpieczeństwa zepsucia”. Hostia tworzona jest przy tym z ciasta, które powstaje ze zmieszania mąki pszennej z wodą. Co ważne, nie można wykorzystywać innego rodzaju mąki czy dodawać innych produktów – nadużycie stanowi dodanie miodu czy cukru do mieszanki.
Hostia to niezwykle ważny element służący ekspozycji Najświętszego Sakramentu oraz celebracji Mszy Świętej. Produkty stworzone z pełnym poszanowaniem obowiązujących liturgicznych norm dostępne są tutaj: https://www.holyart.pl/produkty-eksploatacyjne/komunikanty-hostie-do-mszy-swietej.
Co symbolizuje Hostia?
Sakrament Eucharystii wiąże się z przemianą chleba w ciało, a także wina w Krew Zbawiciela. To przeistoczenie ma w religii katolickiej charakter trwały, niemożliwy do odwrócenia. Ma to miejsce przy konsekracji podczas liturgii eucharystycznej – kapłan wypowiada wtedy słowa, które powiedział Jezus Chrystus w trakcie Ostatniej Wieczerzy: „Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy: To jest bowiem Ciało moje, które za was będzie wydane”.
Co interesujące, w obrządku rzymskim Kościoła katolickiego kapłan wykonuje pewną istotną czynność – wierni mogą ją łatwo przeoczyć. Kawałek konsekrowanej Hostii jest wtedy odłamywany i upuszczany do kielicha z konsekrowanym winem. Zwyczaj ten praktykuje się już od czasów wczesnego Kościoła. Kapłan nie wypowiada wtedy jakichkolwiek słów – milczy. Symbolizuje to jedność zarówno z papieżem, jak i biskupem miejsca. Ponadto, jest to przypomnienie o jedności celebracji Świętej Mszy. Ma to stanowić pamiątkę ofiary dokonanej przez Zbawiciela, kiedy został ukrzyżowany. Eucharystia posiada udział w ofierze Jezusa Chrystusa.
Od kiedy wierni spożywają Hostię?
Nazwa hostii została upowszechniona jeszcze w VII wieku, dlatego możemy wnioskować, że już wtedy odróżniano dwie formy chleba: tę przeznaczoną do sprawowania liturgii i tę do spożycia w innych okolicznościach. To jednak dopiero w XII wieku w klasztorach zaczęto produkować hostie w postaci okrągłego opłatka – były to płaskie wyroby o niewielkich rozmiarach, które można było długo przechowywać w większych ilościach.
Rola opłatka w religii katolickiej – podsumowanie
Dzielenie się opłatkiem podczas Wigilii Bożego Narodzenia stanowi znak pojednania, braterstwa i jedności chrześcijan. Głęboką symboliką wyróżnia się również Hostia – przyjmowanie Ciała i Krwi Chrystusa to jednocześnie obowiązek i przywilej chrześcijan, który został zapoczątkowany przez Jezusa. Miało to miejsce w chwili, kiedy jego uczniowie spożyli chleb oraz wino, a Zbawiciel zwrócił się do nich słowami: „Jeżeli nie będziecie spożywali Ciała Syna Człowieczego i nie będziecie pili Krwi Jego, nie będziecie mieli życia w sobie. Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, ma życie wieczne, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym”. Wierni nie piją jednak wina podczas Mszy Świętej, co wynika ze względów praktycznych – aby kapłan umożliwił przyjęcie Chrystusa większej liczbie zgromadzonych, podawana jest jedynie Hostia.
Zobacz: Styl życia
Artykuł może zawierać linki do stron i treści od Partnerów, Sponsorów dzięki którym portal jest bezpłatny.