Decydujemy się na rozpoczęcie stosowania soczewek kontaktowych z kilku powodów. Chcemy uwolnić się od okularów, okazjonalnie założyć szkła zamiast okularów lub od samego początku jesteśmy zdecydowani na soczewki. Po zdiagnozowaniu wady wzroku to właśnie kontakty dadzą dyskretną, niewidoczną korekcję.
Trudno jednak rozpocząć użytkowanie szkieł kontaktowych, nic o nich nie wiedząc. Na pierwszy rzut oka może się nawet wydawać, że stosowanie soczewek jest dość skomplikowanym procesem. Po czasie okazuje się jednak, że istnieje jedynie parę zasad, które każdy pacjent powinien sobie przyswoić jeszcze przed rozpoczęciem korekcji szkłami kontaktowymi.
Rodzaje soczewek kontaktowych
Soczewki kontaktowe to bardzo zindywidualizowana metoda korekcji wzroku, dlatego odznacza się wieloma podziałami na typy i podtypy. Wszystko po to, aby potencjalny użytkownik szkieł miał idealnie dopasowaną soczewkę nie tylko do swojego układu optycznego oka, lecz także do trybu życia. Nieco innych szkieł potrzebują osoby pracujące przed komputerem, a nieco innych sportowcy. Kontakty można podzielić ze względu na wiele czynników:
Typy soczewek: przeznaczenie
- korekcyjne – stosowane w celu korekcji wad wzroku,
- terapeutyczne – stosowane jako opatrunek np. po operacji rogówki,
- kosmetyczne – zmieniające lub podkreślające kolor oczu.
Typy soczewek: materiał wykonania
- twarde – soczewki specjalistyczne, wykonywane na specjalne zamówienie i korygujące skomplikowane, najczęściej wysokie wady wzroku. Obecnie rzadko używane.
- miękkie:
◦ hydrożelowe – pierwsze miękkie soczewki. Wysoko uwodnione, im więcej zawierają wody, tym więcej tlenu przepuszczają do rogówki.
◦ silikonowo-hydrożelowe – soczewki nowej generacji. Za transport tlenu odpowiedzialny jest silikon, co pozwoliło na zwiększenie przepuszczalności tlenu.
Typy soczewek: rodzaj korygowanej wady wzroku
- sferyczne – korygujące krótkowzroczność i dalekowzroczność,
- toryczne – korygujące astygmatyzm,
- multifokalne (progresywne) – korygujące prezbiopię (starczowzroczność).
Typy soczewek: tryb wymiany
- soczewki jednodniowe – jednorazowe, wymieniane codziennie na świeżą parę,
- soczewki dwutygodniowe – wymieniane co 14 dni,
- soczewki miesięczne – wymieniane co 30 dni,
- soczewki kwartalne – wymieniane co 90 dni,
- soczewki roczne – wymieniane co 365 dni,
Typy soczewek: tryb noszenia
- dzienne – soczewki przeznaczone do użytku w ciągu dnia i zdejmowane przed snem,
- elastyczne – soczewki przeznaczone do użytku w ciągu dnia z okazjonalną możliwością stosowania ich w trakcie snu (dokładnie określoną przez producenta),
- całodobowe – soczewki przeznaczone do użytku w dzień i w nocy bez zdejmowania.
Parametry soczewek kontaktowych
Promień krzywizny bazowej (BC) – to parametr mówiący o tym, jak bardzo soczewka powinna być wypukła, aby była wygodna dla oka. To właśnie on decyduje o tym, czy soczewka będzie prawidłowo dopasowana – nie za ciasna, nie za luźna, tylko swobodnie poruszająca się po rogówce.
Średnica (DIA) – wielkość soczewki. Musi być na tyle duża, by przykryć powierzchnię rogówki.
Moc soczewki (PWR) – siła korekcji wzroku z bliska lub z daleka. Wartość dodatnia – nadwzroczność, wartość ujemna – krótkowzroczność. Wartość 0.00D – plano.
Moc cylindra (CYL) – określa moc astygmatyzmu.
Oś cylindra (AX) – określa kąt, wzdłuż którego soczewki mają korygować astygmatyzm.
Addycja (ADD) – termin stosowany w przypadku progresywnych (multifokalnych) soczewek kontaktowych. Oznacza określoną w dioptriach różnicę pomiędzy korekcją do czytania (bliżą) a dalą.
Właściwości soczewek kontaktowych
Uwodnienie – uwodnienie soczewki wyrażone w procentach to wskaźnik, jaka część materiału, z którego jest wykonana, to woda. Szkła kontaktowe mogą zawierać od 24% – 95% wody. Najbardziej uwodnionymi materiałami są te hydrożelowe, gdyż w nich to woda odpowiada za transmisję tlenu. W przypadku szkieł silikonowo-hydrożelowych najczęściej im mniejsze uwodnienie, tym większa przepuszczalność tlenu, a im większe uwodnienie, tym większa miękkość soczewek.
Tleno-przepuszczalność – tlenoprzepuszczalność określana parametrem Dk/t mówi o tym, ile tlenu przechodzi przez soczewkę i dostaje się do rogówki. Zależy m.in. od grubości soczewki oraz stopnia uwodnienia. Najczęściej najlepiej dla oczu, kiedy przepuszczalność tlenu jest jak najwyższa, chociaż ta zasada nie zawsze się sprawdza, gdyż wzrost wartości Dk/t wiąże się także z obniżeniem zwartości wody (w przypadku soczewek silikonowo-hydrożelowych). W przypadku szkieł SiHy (silikonowo-hydrożelowych) im większa przepuszczalność tlenu, tym wyższy moduł sztywności. Wyjątkiem są tutaj niektóre materiały soczewek SiHy III generacji, które mają niski moduł sztywności, wysoką tleno-przepuszczalność oraz średnie uwodnienie (powyżej 40%). Do soczewek silikonowo-hydrożelowych III generacji należą m.in. szkła miesięczne Biofinity, soczewki miesięczne evO2lution monthly lenses oraz soczewki jednodniowe MyDay.
Jak wybrać soczewki kontaktowe?
Nawet jeśli pacjent zdaje się wiedzieć o soczewkach kontaktowych wszystko, aby je dopasować, musi udać się na wizytę do specjalisty: okulisty lub optometrysty. Ten na podstawie wywiadu przeprowadzonego z pacjentem, badania wzroku (m.in. badania w lampie szczelinowej określającego, czy pacjent może stosować soczewki kontaktowe) oraz założenia próbnych soczewek, dopasowuje pierwsze szkła kontaktowe. Przeprowadza także niezbędne krótkie szkolenie: jak założyć oraz zdjąć soczewki, jak je pielęgnować oraz jak je stosować. Dopiero po takiej wizycie pacjent może rozpocząć próbny okres w soczewkach kontaktowych i jeśli wszystko przebiegnie pomyślnie, zakupić je. W tym celu może udać się do stacjonarnego salonu optycznego, bądź poszukać soczewek w sklepach internetowych klikając tutaj lub tu.