Jak pandemia, szoki cenowe oraz wojna na Ukrainie wpływają na ceny energii? | Panel Forum Ekonomiczne

Gospodarki EŚW w dalszym ciągu silnie uzależnione są od paliw kopalnych, co jest konsekwencją uwarunkowań historycznych, a także choć mocno ograniczonym, lokalnym występowaniem tych zasobów energetycznych. Państwa regionu polegają na eksporcie, przez co są skazane na konsekwencje silnie zmieniających się cen surowców energetycznych. Funkcjonujący w UE rynek energii nie rozwiązuje problemu, gdyż uwarunkowany jest zarówno kwestiami ekonomicznymi i politycznymi, jak i również środowiskowo-klimatycznymi. Jak pandemia, szoki cenowe oraz wojna na Ukrainie wpływają na ceny energii w krajach EŚW?

Odpowiedzi podczas panelu na Forum Ekonomicznym Wpływ cen energii na procesy inflacyjne w gospodarkach państw CEE szukali wybitni eksperci:

 

 

 

 

 

 

W pierwszym dwudziestoleciu XXI wieku w krajach Europy Środkowo-Wschodniej nastąpił wzrost uzależnienia od importu energii. Wzrost nastąpił również w UE-27. W 2020 roku zaopatrzenie w ropę naftową i produkty ropopochodne w CEE pochodziło z importu w 95,5%. W odniesieniu do gazu ziemnego udział ten wynosił 83,6%, paliw stałych 35,8%. Państwa CEE były bardziej uzależnione od importu niż uśredniona wartość dla UE-27.

Obserwuje się znaczące zróżnicowanie w regionie kierunku zmian wskaźnika. Estonia, Łotwa, Bułgaria, Słowacja i Słowenia bardzo ograniczyły import surowców energetycznych, w przeciwieństwie do Polski, Czech, Litwy, Rumunii i Chorwacji. Liderem jest Estonia, gdzie nastąpił wzrost produkcji krajowej energii odnawialnej, redukcja zużycia i zmniejszenie potrzeb importu paliw kopalnych.

Polityka energetyczna UE ukierunkowana jest w kierunku neutralności klimatycznej w perspektywie do 2050 roku. Najważniejszym narzędziem pozwalającym na redukcję skali emisji gazów cieplarnianych jest unijny system handlu emisjami dwutlenku węgla. Wahania zarówno cen uprawnień do emisji jak i cen surowców energetycznych w okresie 2010-2021, dostrzeżono wahania cen energii elektrycznej. Wzrost w UE-27 wyniósł 27%, w Europie Środkowo-Wschodniej 10%, ale wpływ na to miał spadek cen o 41% na Węgrzech. Gospodarki CEE w dalszym ciągu uzależnione są od paliw kopalnych co ma wpływ na cenę energii elektrycznej.

 

Źródło: Forum Ekonomiczne, Raport SGH