Odszkodowanie z ZUS przyznawane jest m. in. w sytuacji wypadku przy pracy, choroby zawodowej i śmierci członka rodziny związanej z pracą. Sprawa odszkodowań ze strony państwowego ubezpieczyciela jest jednak dużo bardziej złożona i wymaga dołożenia odpowiedniej staranności zarówno w kwestii odpowiednich procedur, jak i terminów. Zapraszamy do zapoznania się z krótkim podsumowaniem tego, kto i w jakich sytuacjach może otrzymać odszkodowanie z ZUS.
W jakich sytuacjach przysługuje odszkodowanie z ZUS?
Odszkodowanie z ZUSu najczęściej jest przyznawane w przypadku zdarzeń mających związek z pracą. Mowa przede wszystkim o:
- Wypadku przy pracy – czyli nagłym zdarzeniu związanym z wykonywaniem poleceń służbowych lub pozostawaniem do dyspozycji pracodawcy, które powstało bez winy poszkodowanego (art. 3 pkt 1 Ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych);
- Śmierci krewnego na skutek wypadku przy pracy (zakres pokrewieństwa uprawniający do odszkodowania ZUS określa art. 13 ww. Ustawy);
- Chorobie zawodowej (definiowanej przez art. 235¹ Kodeksu pracy).
Odszkodowanie z ZUS a wypadek przy pracy
Pojęcie wypadku przy pracy ma kluczowe znaczenie dla uzyskania świadczenia z ZUS. Odszkodowanie za wypadek przyznawane jest wtedy, gdy realizowane są następujące warunki:
- Zdarzenie miało charakter nagły;
- Pracownik wykonywał polecenie służbowe, lub wykonywał standardowe czynności służbowe (nawet bez wyraźnego polecenia);
- Na skutek wypadku doszło do straty niematerialnej pracownika o charakterze zdrowotnym;
- Pracownik nie spowodował wypadku swoim zaniechaniem lub ignorowaniem zasad BHP, ani nie znajdował się pod wpływem alkoholu lub środków odurzających.
Z racji warunku “nagłości” zdarzenia, najbardziej typowe wypadki w miejscu pracy są związane zwykle z uszkodzeniami ciała, a rekompensata obejmuje zarówno odszkodowanie jak i wsparcie na okres rehabilitacji. Za przykład można wziąć odszkodowanie z ZUS za złamanie kości. Jeżeli wymienione powyżej warunki są spełnione, a wniosek został złożony w sposób odpowiedni pod kątem formalnym, ZUS jest zobowiązany do wypłacenia odszkodowania, za złamanie.
Sytuacje w których należy się odszkodowanie z ZUS
Wypadki przy pracy są tak samo zróżnicowane jak sama praca. W zależności od rodzaju zdarzenia wypadek przy pracy może skutkować różnymi sytuacjami prawnymi i umożliwiać wystąpienie o różne rodzaje odszkodowań. Mnogość i złożoność tych sytuacji często wymaga doświadczonego doradcy – praktycznie w każdej sytuacji związanej z odszkodowaniami w miejscu pracy przyda się wsparcie adwokata specjalizującego się w odszkodowaniach. Żeby zobrazować to, jak różne mogą być sposoby postępowania w przypadku odszkodowań z ZUS – rozważmy parę przykładów:
Jednorazowe odszkodowanie z tytułu śmierci rodzica
W tej hipotetycznej sytuacji śmierci rodzica, każde dziecko (również dzieci drugiego małżonka i te które zostały przysposobione) mają prawo do ubiegania się o jednorazowe odszkodowanie z ZUS, z tytułu śmierci ojca. Jego wysokość aktualnie opiewa na kwotę 101 926 zł, lecz jest zwiększane o 19 819 zł dla każdego kolejnego dziecka.
Odszkodowanie z ZUS – zdjęcie RTG może pomóc w uzyskaniu odszkodowania.
Odszkodowanie z ZUS za chorobę nowotworową
W ogromnej większości przypadków odszkodowanie z ZUS za chorobę nowotworową nie przysługuje. Pracownik może ubiegać się o zasiłek chorobowy, rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz zasiłek pielęgnacyjny. W rzadkich przypadkach biegli mogą dojść do wniosku, że środowisko pracy miało bezpośredni wpływ na powstanie choroby nowotworowej. Jednak taka procedura jest rozpatrywana tylko wtedy, gdy choroba ta jest w wykazie chorób zawodowych, a substancje towarzyszące przy pracy są uznawane za rakotwórcze dla ludzi.
Odszkodowanie z ZUS za udar mózgu
W tym przypadku sytuacja jest złożona. Najczęściej odszkodowanie z ZUS za udar mózgu nie przysługuje. Jednak należy rozpatrzyć, czy doszło do niego na skutek wypadku przy pracy. Może się okazać, że jego źródłem jest np. przewlekły stres lub zaniedbania po stronie pracodawcy, w jasny sposób zwiększające ryzyko udaru. Tego typu sprawy zwykle wymagają dosyć złożonego procesu dowodowego – na poszkodowanym leży obowiązek wykazania w jaki sposób praca mogła wpłynąć na udar mózgu. ZUS może wypłacić odszkodowanie za skutki udaru, czyli trwały uszczerbek na zdrowiu. Kwota odszkodowania wynosi obecnie 1 269 zł za każdy 1% uszczerbku.
Jak najlepiej wystąpić o odszkodowanie z ZUS?
Sytuacja nagłego pogorszenia stanu zdrowia jest zawsze ciężka. Zróżnicowany zakres rodzaju pracy, szeroki wachlarz chorób zawodowych i bardzo ogólne brzmienie przepisów najczęściej nie dają poszkodowanym jasnej ścieżki postępowania, w walce o swoje prawa. Tak jak w przypadku większości sytuacji prawno-administracyjnych, wymagane może być wsparcie doświadczonego w takich sprawach adwokata. Większości z nas wypadki w pracy zdarzają się bardzo rzadko, podczas gdy przedstawiciele firm ubezpieczeniowych i urzędów mają do czynienia z tymi procedurami na co dzień – warto skorzystać z wiedzy i praktyki prawnika i mieć po swojej stronie konsultanta, który pomoże nam w przejściu przez złożone procedury, w sposób jak najbardziej korzystny.
Zobacz: Prawo i Ubezpieczenia
Artykuł może zawierać linki do stron i treści od Partnerów, dzięki którym portal jest bezpłatny.